Cizre, Kurdistan eta hauteskundeak

Cizre da Kurdistanen kuttunen dudan herrietako bat. Gaur egun Hegoaldera (Irakera) joateko azken herria da, Silopiko muga baino lehen. Ez da turistikoki oso garrantzitsua, baina kultura kurdua maite duenarentzat ezinbesteko leku bat dauka: Mem eta Zin-en hilobia. Literatura kurduaren epopeia hura duela hiru urte bertsio laburtu batean ekarri genuen euskarara



Cizren egon nintzen lehen aldian, parranda polit batera gonbidatu ninduten. Hantxe zegoen Ehmed Huseyni poeta, beste zenbait lagunekin batera. Garagardoa, tea eta fruta, eta solasaldi interegarriak. "Hemen turkieraz egitea debekatuta dago" gaztigatu zieten hara eroan ninduten Amed-eko adiskideei. Kurdistango hiriburuan gehienek badakite kurdueraz, baina oso gutxik darabilte, are gutxiago klase ertain-altuan, unibertsitatean dabiltzan edo formazio politikoa daukan jendea badira. Betiko paradoxa, kurdueraren alde harengandik gehien urrundu direnak, Turkiako irakaskuntzaren ondorio.


Cizreko lagun haiek ere ez ziren herriko behartsuenak, Amedekoen unibertsitateko adiskide ziren azken batean. Turkia mendebaldean estudiatutako medikuak, erizainak eta farmazilariak, denak ere osasun-kontuetara lotuak. Kantua, poesia, abertzaletasuna... Artean ez nekien herriko alkatea, Fayzal Sariyildiz, etxean hartu ninduen Hejaren anaia zela. Handik gutxira atxilotu zuten. 2012an heriotzatik oso hur egon zen espetxeko gose-greban 60 egun baino gehiago eman eta gero.

Joan den igandean hauteskundeak izan ziren berriz ere. 2009an ez bezala, aurten ez dut han egoterik izan. Ospakizun handia izan genuen orduan Ameden, aurten zenbait hiri garrantzitsu eskuratu ditu BDP alderdiak, nahiz eta Urfan (Riha kurdueraz) ezin irabazi. Eta iruzurra ere salatu dute Ceylanpinarren (Sere Kaniye), denek BDPko alkatearen garaipena argi zutela AKPko hautagaiak irabazi duela aldarrikatu dute... eta hainbat boto desagertu edo-eta erreta agertu dira. Istiluak igandetik, salbuespen egoera eta manifestaziorako debekua gaurtik indarrean. Ceylanpinar ez da edozein herri: Sere Kaniye izenak adierazten duenez, trenbideak eta kolonialismoak bitan banatutako herria da: Siria eta Turkia artean. Siriako Sere Kaniyen izan dira borrokarik gogorrenetakoak, PYD kurduak kontrolatutako eremuei gogor eraso diete jihadistek... Turkiaren ageriko babesarekin. Muga lasai asko zeharkatzen ageri diren bideo ugari daude. Baita AKPko hautagaia jihadistekin batera ageri denekoak ere. Herria surtan dago.

Horren aldean, Cizrek garaipenaren aurpegia dakar. Hauteskundeetan, eta etorkizunera begira. Leyle Imret aukeratu dute alkate berri, orain ere BDPtik. CNN turkiarrak elkarrizketa egin dio... eta irudi eder hau utzi du: aurkezlea turkieraz, eta alkatea kurdueraz, eta elkarrizketa itzultzaile bidez egin dute. Berehala hedatu da sarean, etorkizunerako lezioa balio duelakoan. Mugimendu kurduarentzako baliagarri... eta besteontzat ere bai.