2008-04-20

Aime Cesaire

Puerto Ricon bada irudi bat beste ezerk baino beldur handiagoa ematen diena: Estatu Batuetako banderaren jaitsiera, eta uhartearen independentzia. Washingtonen kolonialismoaren amaiera bultzatzen dutenek ez dituzte botoen ehuneko bost lortzen. Baina, Estatu Batuentzat Gerra Hotzean izan zuen funtzioa galduta, orain zelan libratu ez dakiten eta diru laguntzetatik bizi den uhartea da.

Aime Cesaire handiak ere ez zuen sekula Martinikaren independentzia eskatu. Metropoliaren eta zurien asimilazioaren aurka oihu egin zuen, negritudea aldarrikatu eta bultzatu zuen Afrikako sustraietara itzultzea (izpirituala, ez Marcus Garveyk bezala, zeinak ontzi-konpainia ere eratu zuen), baina estatu independentea behin ere ez zuen eskatu. «Inola ere ez», erantzun zion kazetari bati, «hori kolonialistei jokoa egitea litzateke. Gutaz libratzeko aukera emango genieke».

Independentistek kritikatu zuten Cesaire. Baina ondoko uharte anglofono independenteetako herritarrak Martinikara doaz lan bila, ez alderantziz. Afrikako deskolonizazioak ikusi dugu zer ekarri dien. Dena kendu eta ezer gutxi eman ostean lotura garaiz eten zuen Europak, ongizatearen estatuak ezin zituen onartu horrenbeste pobre. Hobe independente eta atzerritar, metropoliko herritar bihurtzea baino. Gaur Martinikak azukrea ere inportatzen du Europatik. Imajinatzen duzue kolonia ohi guztiek atzera egitea eta metropoli ohietako herritar bihurturik herritarron eskubide eta zerbitzuak aldarrikatzea?

Independentziaren aurkakoek autodeterminazio eskubidea kolonialismoaren ondorio diren herrietan gauzatu behar dela diote. Ez ba. Aurkakoa da, hain justu ere.

No comments: