2006-12-10

Euskara ekologikoa

Berrian 2006-XII-10ean argitaratua


Artikulu interesgarri bi agertu dira egunotan orriotan, euskara eta AHTaz duela astebete, ekokapitalismoaz Fredi Paiak herenegun. Euskararen galera handiena transmisioaren etenak eragin duen arren, aldaketa demografiko bortitzek ere lekuan lekuko mintzairaren desagerpen edo erabateko zokoratzea ekarri dute. Baina Irun eta Ermua herri euskaldunez inguraturik daude behinik behin. Besterik da azken mendeetan hain gutxi mugitu den mendebaldeko euskararen muga zelan doan ahultzen: Nafarroako triskantzaren aldean, Gordexola, Barakaldo eta Laudio aldea «bakarrik» galdu ditugu azken mende eta erdian.

Hala dakarte euskalkien mapek, baina besterik dago kalean. Nerbioi eta Ibaizabalen ertzeko euskarak guztiz zokoratuta daude, Orozko eta Zeberio pasata Zollora bidean Laudio, Arrankudiaga, Ugao, Arrigorriaga eta Basauri erdaldunduak ditugu. Immigrazio handi batek irentsitako oso herri txikiak eta urrearen pare zaindu beharreko euskaldunen oasiak. Bada sasoia horiek bildu eta museorako gordetze hutsaz ez konformatzeko, ez dugu Gaeltachtik gura. Beste herrialde batzuetan haur-eskoletan dabiltza herriko zaharrenak hizkera eta oroitzapenak transmititzen, hemen zer egin ere ez dakigu atso-agureekin.

Horren ordez urbanizazio berriak prestatzen dituzte Uribe eskualdean, 200-300 laguneko auzo eta herrixkak txaletez betetzeko. Bilbon denak sartu ez eta inguruko haranetan Beverly Hillstxoen bila.

Hizkuntza-politikak Kultura Sailean jarraitzen du hemen, baina euskara ere bada ingurumen-inpaktuko azterketetan agertu beharreko aldagaia.

No comments: