Badira idatezteko mingarriak diren post batzuk. Hau da horietako bat, minduta idazten diren horietako bat. Sentsibilitate bereziena beharko luketen ekimenetan, euskaldunon aurkako bazterkeria eta utzikeriagatik, esaterako.Zinema Ikustezina edo Zinegoak dira sentsibilitate bereziarekin egiten diren festibaletako bi. Munduari beste begi batzuekin begiratzen laguntzen digute, artea ohiko parametroetatik kanpoko prismatik egiten dela erakusten digute. Baina beti baldintza batekin: euskaraz ez begiratzea. Euskaldunok geurea baztertu eta espainolez begiratzen dugun neurrian ahalko dugu horren guztiaren berri izan.
Zinema Ikustezinaren datuak aurreko post batean eman nituen. Egunotan Zinegoak festibala daukagu Bilbon, eta euskara berriz ere katakunbetan dago: katalogoan ingelesaren antzeko trataera du, hau da, hizkuntza arrotzarena, espainieratik itzulita dena, eta hainbat akatsekin, "luzemetraiak" edo "laburmetraiak" izendatzea, esaterako (hizkera arruntean erabiltzen da oraindik, baina zinemaldi batek jakin beharko luke "film luze" eta "film labur" dela zuzena). Gero, arte eszenikoen atalean, euskarazko ipuin-kontalari bat ageri da. Beste hiruzpalau ekimenetan ez da hizkuntza ageri; espainolez izatea gauza normala baita. Azken emanaldi bat ingelesez iragartzen da, espainolezko azpidatziekin.
Filmetara joandakoan, desagertu egiten da euskara: 71 film zenbatu ditut guztira, dokumentalak, laburrak zein luzeak, espainolez gutxi batzuk, munduko hainbat hizkuntzatan besteak, beti espainolezko azpidatziekin. Euskaraz, baten batek ihes egin ez badit, zero patatero.
71 film, euskaraz bat ere ez. Espainolez ez direnek, espainolezko azpidatziak dituzte. Tarteka, azpidatzi bikoitzak ere bai... espainolez eta ingelesez.
Inoiz aipatu dut, Bilbo gisako hiri aski erdaldundu baina milaka euskaldun dituenarentzat (Euskal Herrian euskaldun gehien omen dituen hiria... baita erdaldun gehien dituena ere), azpidatzi bikoitzak aukera egokia izan daitekeela. Badakit, azpidatzietara ohituta ez dagoenarentzat, hasieran batez ere, azpidatzi elebidunak are erokeria handiagoa irudituko zaio. Baina alternatiba, euskararik ez izatea da (edo espainolezko azpidatzirik gabe egitea, baina praktikan badakigu zer gertatzen den). Zinegoak-eko film gehienak ez dira espainolez, eta halakoetan, espainolezko azpidatziak dauzkate. Tarteka, hara, azpidatzi bikoitzak ere badaudela ikusi dut... espainolez eta ingelesez, filma alemanez edo beste hizkuntza batean izanik. Eta euskaraz ezer ere ez. Zero. Euskaldunok badakigu espainolez, beraz, ez omen daukagu zinema euskaraz gozatzeko aukerarik (baina argudio horrekin, ez hartu katalogoa euskaratzeko nekerik ere). Horixe errealitatea: katalogoaren amaieran Kalderapeko taberna euskaltzalearen publizitatea, eta Durango, DonostiaKultura, Hernani, Igorre, Errenteria, Leioa, Portugalete, Sestao, Sopela... hainbat udalen babesa, horietako askok udal-gobernu independentistak dituztenak, euskararik gabeko festibalak sustatzen. Bai, katalogoa euskarara ere itzulita badago, baina horixe da, opari-papera euskaratzea, eta oparia espainol hutsez ematea.
Baten batek esango du, ez ote dagoen kritikatzeko gauza garrantzitsuagorik, kolektibo berezi bati ekin ordez. Baliteke, baina orduan euskarazko gauzak euskara sustatzeko baino ez ditugu baliatuko, eta eguneroko gauzak, espainol hutsez, opari-paper elebidunean bildu arren. Batzuetan, gehiegitan, molestatu egiten dugula ematen du, bizitza errazago litzatekeela euskaldunik gabe. Edo erreserbetan, euskararen aldeko ekimenetan. Ez dugu euskararen aldeko festibal, jardunaldi edo ezer gehiago behar, egun dagoena euskaraz (ere) izatea da behar duguna. Homofobiaren aurkako festibal batek, bazterkeriaren aurkako festibalak, ezin du euskara eta euskaldunon aurkako zinemaldia izan.
No comments:
Post a Comment