2010-02-14

Bronxeko euskara

Zinemarekin loturiko albiste pare bat izan ditugu berriki: Kataluniako aretoek greba egin dute emanaldien erdiak katalanez izatera behar dituen legearen aurka. Gurean, berriz, filmak euskaratzean erabiltzen den hizkuntza ereduari buruz egindako tesia. Horren arabera, hizkuntza jasoan barik informalean dago arazoa, zer esanik ez argotean eta hiri-tribuen hizkeren munduan sartuz gero.

Funtsean betiko arazoa da, zelan itzuli zurean ez dagoena. Manhattango idazleak etxetik irten eta Bronxen paseatzea baino ez du behar hango hizkera lantzeko. Gasteizen edo Bilbon gau giroa, droga mundua, euskalgintzatik urrundutako edozeinen berri eman gura duenak errealitatetik abstrakzioa egin behar du. Jakina, hori ez da inork inon darabilen hizkuntza erreala, baina hortik ondorioztatu behar ote da ahozkotasunetik hurbil legokeen (hikak inongo lekurik ez, noski!) euskaƱolera bikoiztu beharko genituzkeela Bronxen girotutako filmak? Gure hirietan egiten den euskara apurra guraso erdaldunak dituzten gazteengan baitago nagusiki. Gehienentzat, eskolatik kanpo ia adierazkortasunik ez daukan hizkuntza zurruna da. Beste hautuak, eskualde euskaldun ez horren urbanoetan belarria jartzeak, hizkuntza biziagoa dakar, sarritan txokokeriara jotzeko arrisku eta guzti. Funtsean, argota bera txokokeria baita.

Baina berdinean gaude, existitzen ez den mundua birsortzen. Eta katalanez lortu ez dena, film eta telesail gutxi batzuk bikoizten erdietsiko dela pentsatzea, begiak ixtea da. Itzulpengintzan urteotan egin dena asko izan da, gehiegi sorkuntzaren eremutik begiratuz gero, baina, noski, itzultzaileari barik sortzaileari aurpegiratu beharko zaio hori. Goza ditzagun behingoan film eta telesail arrakastatsuak datozen bezala, merke-merke azpititulatuta, eta euskarazko filmak egitera bideratu dezagun gainontzeko indar hori guztia.

No comments: