2009-09-20

Zentsuratzaileak

BERRIAn argitaratua

Oso elkarrizketa interesgarria egin diote Bahman Ghobadiri, Urrezko Maskorra birritan irabazi duen zinemagileari, Argia-ko azken alean. Bidenabar, Ghobadik ez, baina Miraz Bezar-ek Mîn dit (Begien aurrean kurdueraz, nahiz eta Diyarbakirko umeak itzuli duten ingelesera) film kurdua dakar Zinemaldira Turkiaren menpeko Kurdistandik. Hakan Karsak aktoreak zeinen pozik zegoen ziostan asteon, Donostiara zihoala eta. Ghobadigana itzulita, harrokeria intelektualetatik urrun umiltasunez azaltzen du bere zinemaz eta kurduez dituen iritziak, baina zentsurari buruz esaten dituenak iruditu zaizkit bereziki esanguratsuak: «Zentsore lanetan ari den pertsona bakar bat ere ez dago ondo burutik, artistak porrotera eraman nahi dituzte, irandar kultura suntsitu nahi dute tortura eta indarra erabiliz».

Eta funtsean hori da film baten bular biluzi bat, kanta baten zeinu iraultzaile bat edo argazkietan talde armatuekiko babesa topatu guran ehunka adierazpen politiko zein artistiko miatzen dituenaren definizioa. Ezin burutik ondo egon, obsesioak gidatuta arakatzen du aurrera bolie esateak izan ditzakeen zigor-ondorioak edo maite zaituztegu berben atzean dagoen balizko delitua. Euskal kantari, kazetari, argazkilari, idazle edo zinemagileen lana inongo kritikarik aztertu ez duten artarekin ikertu dute poliziaren edo lobby ultretako zentsore arriskutsuek.

Badakit, ez dago konparatzerik Irango apaiz sistema hiltzailearekin. Baina zentsura hori oharkabean bustitzen duen euri fina da, elkartasunezko argazkiak edo zeinuak eraman baino lehen bi aldiz pentsarazten duen zirimiria. Pentsa, bertso txapelketaraino iritsi da zentsuraren euri hotsa. Bat-batekotasuneko ariketak ere baldintzatu gurako lituzkete arteaz gozatu ezin eta etengabe sorginen bila ari diren inkisidoreak.

No comments: