Baibak idatzi dit asteon. Bera izan zen Letoniak independentzia eskuratu eta gutxira pasaportean «livoniar» naziotasuna agertzea lortu zuen lehena. Ordutik beste berrehun lagunek daukate detaile hori pasaportean. Europa ekialdean oso ondo desberdintzen baitira estatuko herritar izatea eta bakoitzaren naziotasuna, izan zaitezke Letoniako herritar eta errusiar edo livoniar naziotasuna eduki. Madrilen gutxik ulertzen dutena ez da kontraesana, Espainiako herritar izatea baina beste naziotasun bat edukitzea.
Naziotasuna aitortu arren, banekien azkenetan zela livoniarren hizkuntza. Baibak ere berba batzuk baino ez dakizki. Bere ama zen livoniarren lurraldean geratzen zen azken hiztuna. Eta ezagutu gura nuen galdetu zidan duela urte eta erdi hara joan nintzenean. Kolka herrixkako kosta-lerro amaigabe hartan Valda Suvcane elkarrizketatzea lanbide eder honetako esperientziarik zirraragarrienetakoa izan zen. Berriz ikusi dut grabazioa egunotan. Agur egin digu euskaldunoi livonieraz, eta gerra aurreko livonieraren indarraz eta geroko gainbeheraz mintzatu da.
Baibak ama hil dela esan dit. Ama itzali zaio alabari. Europak beste hizkuntza bat galdu du, XXI. mendean desagertzen den lehena. Valdarekin livoniarren ondarea desagertu da Livod Randatik, Livoniarren Herritik.
«Ez da geratzen livoniera hiztunik Kolkan edo Livoniar Kostan. Gaixo dagoen gizon zahar bat dago Liepajan, agian hain ondo ez dakiten beste bi Ventspilsen eta kito. Rigan badira ikasi duten gutxi batzuk, jatorrizko hiztunik ez. Baina livoniera erabat hilda dago».
No comments:
Post a Comment