Bost urte ditu gaur. Termometroa zeropetik zebilen, oso. Kalean, baina,
beroa nagusi. «Urime» (zorionak) esaten genion elkarri, elkar inondik
ezagutzen ez genuenok. Egun pare bat lehenago itzuli nintzen Pristina,
eta guztiz desberdina zen hile bi lehenago aurkitu nuen hiritik. Orduan,
hiri grisak grisago zirudien, negoziaketak amaitu arren independentzia
aldarrikapena atzeratu egingo zela argitu ahala. Otsailean baina,
irribarre ergel batekin genbiltzan urime-ka, horditze kolektibo batek harrapatu bagintu legez.
Igande hunkigarria izan zen, ederra, apoteosikoa. Astelehenean Mitrovicara joan ginen. Banaketaren sinbolo bihurtu den hiri itsusia da, Ibar ibaitik iparrera serbiarrak bizi dira 1999tik —hegoaldeko etxeak erre zizkieten etxerantz itzultzen ari ziren albaniarrek -Serbiako poliziak kanporatu ondotik— eta albaniarrak hegoaldean —iparraldean gutxi batzuk geratzen ziren, baina gehienak kanporatu egin zituzten—. Ingelesez ibili arren berehala erreparatu zioten gurekin zetorren albaniarrari eta handik aldegiteko agindu zioten. Geroxeago, Oliver Ivanovic serbiar politikari sozialdemokratak begirunez egin zion harrera eta albanieraz mintzatu ziren biak. Independentziaren aurkako manifestazioan Espainiako banderak atera zituzten, oraindik ere esker oneko dira Madrilekin.
Kosovo marra gorria da Espainiarentzat. 2010ean Hagako Justizia Auzitegiak independentzia aldarrikapena ez zela legez kanpokoa izan aldarrikatu arren, Espainiak ez dauka Kosovo aitortzeko inongo asmorik. Dena esan behar bada, eskuak garbitzeko era izan zen Hagako erabakia. Serbiak eraman zuen auzitara Kosovo, independentzia legez kanpo aldarrikatzeagatik. Hagak dioenez, aldarrikapenak berak ez du inongo nazioarteko araurik hausten. Hau da, estatuen lurralde batasuna izan liteke onartutako printzipio bat, baina independentzia aldarrikapena baimendu edo debekatzen duen araurik ez dagoenez, ezin esan hori legez kanpokoa dela. Hor ere Espainiak Serbiaren alde egin zuen auzitegietan, eta AEBen aurka. Eta joan den astean Kataluniaren aurkako eraso judiziala bide horretan abiarazi zuen, burujabetza aldarrikapena auzitegietara eramango duela iragarrita. Egunkariaren itxieraren hamargarren urteurrenean, ederto dakigu Madril eta Europako auzitegiak bereizten.
Kosovok antzekotasun bakarra dauka Euskal Herriarekin, Montenegrorekin alderatuta batez ere: Serbiako probintzia izanik, ez zitzaiola aitortzen sezesiorako eskubidea. Turkiak, kristau ortodoxoen (Serbia-Grezia-Errusia) etsai historiko, asmatu zuen joko bikoitz hipokritarekin Kosovo onartzen. Hasieran kurduek leporatuko zioten zer edo zer, baina halabeharrez ahaztutako erreferentea da. Ankararentzat Kosovok ez dakar arazorik. Baina Madril beti baldar.
Kosovo naziorik gabeko estatua da —Zipre bezala, bidenabar—. Kanpotik ezarritako estatua da, inork ez dauka bere burua «kosovartzat». Presaka eta korrika asmatu zioten bandera. Vetevendosje (Autodeterminazioa) elkarteko gazteak ziren duela bost urteko igande hartako jai-giroan ospatzen ez zebiltzan albaniar bakarrak. Denborak arrazoi eman die. Kosovok ez dauka Nazio Batuetan aulkirik. Eta 2008 baino lehen ere bazen, berez, Serbiatik independente, hau da, ez zen Serbiaren dependente edo menpeko. 1999an albaniarrek gustura onar zezaketen Serbiatik bereiziko lituzkeen edozein proposamen, baina 2008an ez zeukaten horren beharrik. Nazioarteak ez zien erabakitzeko eskubiderik eman. kanpotik etorritako independentzia-eredua ezarri zitzaien, oso muga estuetan: Kosovoko estatua eratu behar zen, behinolako lurraldeak bere hartan hartuta, bandera berri batekin.
«Kosovo egoera kolonialera daramate» esan zidan Vetevendosjeko Albin Kurtik. Bera da bakarra, argi ikusten duena Kosovoko albaniarren eta Europako beste herri zapalduen arteko lotura. Beste guztiak berariaz saiatu dira antzekotasun oro ukatzen. Baina errealitateak argi dio: bost urteotan 98 estatuk onartu dute, NBEkoen erdiak. Serbiak onartu arte, Kosovok ez du New Yorken aulkirik izango.
Erabakitze eskubideak konpon lezake auzia, Kosovo iparraldeko serbiarrek Serbiarekin bat eginez gero. Baina horrek albaniarrei ere erabakitzen uztea dakar. Serbiako Presevo haranekoei, esaterako. Eta hor Mazedoniako mamua ageri da. Hango biztanleen herena albaniarrak izanik, Mazedoniaren amaiera izan liteke. Baina Serbiarekin negoziazioak hasi dira, Nikolic ultra lehendakari dutela gainera. Gaurkoz ezinezko dirudien arren, bihar muga Ibar ibaian jartzea onartuko balute, eta serbiarrek Serbiarekin bat egitea eta, zergatik ez, Kosovok Albaniarekin, onartuz gero, nazioartearekin piztuko litzateke eztabaida. Kanpotik ezarri den lurralde batasun artifizialari eutsi behar zaio orain, halaxe adostu zuten Nazio Batuekin. Artean, Mitrovicako meatzeak hamabost urtez itxita, eta biztanleen erdiak langabezian.
Kosovoko miseriarekin egiten dio Espainiak mehatxu Kataluniari, senar jeloskorren gisan. «Lehendabizi, ez daukazu bereizterik, eta bigarren, zelan bereiztuko zara bada, nora joango zara bakarrik? Hara zelan bizi diren miserian beste horiek, horrela geldituko zara zu ere». Zeinen desberdina David Cameronek abiarazi duen ofentsiba unionista. Eskozia limurtzea, goxatzea, bere helburu nagusi. «Ez dut astirik Eskoziak ezingo lukeela bakarrik egon dioten horientzat. Lehen eskutik dakit zer nolako ekarpena egin dioten Eskoziak eta eskoziarrek Britainia Handiaren arrakastari — beraz, niretzat ez dago zalantzarik Eskozia herrialde independente izan ote daitekeen». Benetako galdera da izan behar ote duen, Eskozia sendoagoa, seguruagoa, aberatsagoa eta zuzenagoa ote den gure Erresuma Batuaren barruan ala kanpoan». XXI. mendean sedukzioa da gakoa... batera jarraitu nahi duenarentzat. BERRIAn argitaratua
Igande hunkigarria izan zen, ederra, apoteosikoa. Astelehenean Mitrovicara joan ginen. Banaketaren sinbolo bihurtu den hiri itsusia da, Ibar ibaitik iparrera serbiarrak bizi dira 1999tik —hegoaldeko etxeak erre zizkieten etxerantz itzultzen ari ziren albaniarrek -Serbiako poliziak kanporatu ondotik— eta albaniarrak hegoaldean —iparraldean gutxi batzuk geratzen ziren, baina gehienak kanporatu egin zituzten—. Ingelesez ibili arren berehala erreparatu zioten gurekin zetorren albaniarrari eta handik aldegiteko agindu zioten. Geroxeago, Oliver Ivanovic serbiar politikari sozialdemokratak begirunez egin zion harrera eta albanieraz mintzatu ziren biak. Independentziaren aurkako manifestazioan Espainiako banderak atera zituzten, oraindik ere esker oneko dira Madrilekin.
Kosovo marra gorria da Espainiarentzat. 2010ean Hagako Justizia Auzitegiak independentzia aldarrikapena ez zela legez kanpokoa izan aldarrikatu arren, Espainiak ez dauka Kosovo aitortzeko inongo asmorik. Dena esan behar bada, eskuak garbitzeko era izan zen Hagako erabakia. Serbiak eraman zuen auzitara Kosovo, independentzia legez kanpo aldarrikatzeagatik. Hagak dioenez, aldarrikapenak berak ez du inongo nazioarteko araurik hausten. Hau da, estatuen lurralde batasuna izan liteke onartutako printzipio bat, baina independentzia aldarrikapena baimendu edo debekatzen duen araurik ez dagoenez, ezin esan hori legez kanpokoa dela. Hor ere Espainiak Serbiaren alde egin zuen auzitegietan, eta AEBen aurka. Eta joan den astean Kataluniaren aurkako eraso judiziala bide horretan abiarazi zuen, burujabetza aldarrikapena auzitegietara eramango duela iragarrita. Egunkariaren itxieraren hamargarren urteurrenean, ederto dakigu Madril eta Europako auzitegiak bereizten.
Kosovok antzekotasun bakarra dauka Euskal Herriarekin, Montenegrorekin alderatuta batez ere: Serbiako probintzia izanik, ez zitzaiola aitortzen sezesiorako eskubidea. Turkiak, kristau ortodoxoen (Serbia-Grezia-Errusia) etsai historiko, asmatu zuen joko bikoitz hipokritarekin Kosovo onartzen. Hasieran kurduek leporatuko zioten zer edo zer, baina halabeharrez ahaztutako erreferentea da. Ankararentzat Kosovok ez dakar arazorik. Baina Madril beti baldar.
Kosovo naziorik gabeko estatua da —Zipre bezala, bidenabar—. Kanpotik ezarritako estatua da, inork ez dauka bere burua «kosovartzat». Presaka eta korrika asmatu zioten bandera. Vetevendosje (Autodeterminazioa) elkarteko gazteak ziren duela bost urteko igande hartako jai-giroan ospatzen ez zebiltzan albaniar bakarrak. Denborak arrazoi eman die. Kosovok ez dauka Nazio Batuetan aulkirik. Eta 2008 baino lehen ere bazen, berez, Serbiatik independente, hau da, ez zen Serbiaren dependente edo menpeko. 1999an albaniarrek gustura onar zezaketen Serbiatik bereiziko lituzkeen edozein proposamen, baina 2008an ez zeukaten horren beharrik. Nazioarteak ez zien erabakitzeko eskubiderik eman. kanpotik etorritako independentzia-eredua ezarri zitzaien, oso muga estuetan: Kosovoko estatua eratu behar zen, behinolako lurraldeak bere hartan hartuta, bandera berri batekin.
«Kosovo egoera kolonialera daramate» esan zidan Vetevendosjeko Albin Kurtik. Bera da bakarra, argi ikusten duena Kosovoko albaniarren eta Europako beste herri zapalduen arteko lotura. Beste guztiak berariaz saiatu dira antzekotasun oro ukatzen. Baina errealitateak argi dio: bost urteotan 98 estatuk onartu dute, NBEkoen erdiak. Serbiak onartu arte, Kosovok ez du New Yorken aulkirik izango.
Erabakitze eskubideak konpon lezake auzia, Kosovo iparraldeko serbiarrek Serbiarekin bat eginez gero. Baina horrek albaniarrei ere erabakitzen uztea dakar. Serbiako Presevo haranekoei, esaterako. Eta hor Mazedoniako mamua ageri da. Hango biztanleen herena albaniarrak izanik, Mazedoniaren amaiera izan liteke. Baina Serbiarekin negoziazioak hasi dira, Nikolic ultra lehendakari dutela gainera. Gaurkoz ezinezko dirudien arren, bihar muga Ibar ibaian jartzea onartuko balute, eta serbiarrek Serbiarekin bat egitea eta, zergatik ez, Kosovok Albaniarekin, onartuz gero, nazioartearekin piztuko litzateke eztabaida. Kanpotik ezarri den lurralde batasun artifizialari eutsi behar zaio orain, halaxe adostu zuten Nazio Batuekin. Artean, Mitrovicako meatzeak hamabost urtez itxita, eta biztanleen erdiak langabezian.
Kosovoko miseriarekin egiten dio Espainiak mehatxu Kataluniari, senar jeloskorren gisan. «Lehendabizi, ez daukazu bereizterik, eta bigarren, zelan bereiztuko zara bada, nora joango zara bakarrik? Hara zelan bizi diren miserian beste horiek, horrela geldituko zara zu ere». Zeinen desberdina David Cameronek abiarazi duen ofentsiba unionista. Eskozia limurtzea, goxatzea, bere helburu nagusi. «Ez dut astirik Eskoziak ezingo lukeela bakarrik egon dioten horientzat. Lehen eskutik dakit zer nolako ekarpena egin dioten Eskoziak eta eskoziarrek Britainia Handiaren arrakastari — beraz, niretzat ez dago zalantzarik Eskozia herrialde independente izan ote daitekeen». Benetako galdera da izan behar ote duen, Eskozia sendoagoa, seguruagoa, aberatsagoa eta zuzenagoa ote den gure Erresuma Batuaren barruan ala kanpoan». XXI. mendean sedukzioa da gakoa... batera jarraitu nahi duenarentzat. BERRIAn argitaratua
No comments:
Post a Comment