Postura egingo nuke irakurleak erdi bana bereiz
ditzakegula: Obamaren alde bozkatuko luketenak eta etxean geratuko
liratekeenak. BBCk joan den udan 21 herrialdetan egin zuen galdera:
erdiek Obamaren alde bozkatuko lukete, eta ehuneko bederatzik baino ez
Romneyren alde. Frantzia, Obamaren zaleen; Espainia, Romneyren
aurkakoen.
Badakigu, duela lau urteko amets asko ez dira bete —ai, Guantanamo, ai Afganistango haur sarraskituak—, eta aldaketa nagusiak etxe barruan egin ditu Obamak, zergetan, behartsuenekiko babesean eta abar. Baina zalantza gutxi, halaber: Bushen oroitzapena nabarmen okerragoa da. Notableak beti gailentzeko arriskua ondotxo ezagututa ere —Frantziako herritartasuna duzuenok, bereziki— , bipartidismoak, edo itzuli bitara egindako bozek badute balio hori: zeurearen alde egiteko aukera, eta aukera, halaber, nahi ez duzunaren aurka egiteko. Eta marka da, A edo B ideologiakoei baino gehiago, herritar epel eta urardotuenei egin behar zaiela keinua, azken boto horiek lortzeko. Zalantzatienak limurtu. Euriteen balioa ondotxo daki Gerhard Schroederrek: inkesta guztiak aurka zituela, Alemania erdia urpean zeuzkan urioletan botak jantzita agertu zen 2002an; Edmund Stoiberrek —Angela Merkeli hautagaitza kendu zion bavariar hura— erreakzionatu zuenerako, berandu zen. Bai, ezkertiarrenak ere Obamak irabaz dezan nahi duela uste dut, aitortu ez arren. Romneyk gal dezala, gutxienean. Paul Ryan presidenteordetzarako hautagaiaren iritziak irakurtzea beldurgarria da.
Ez dugu Hegoaldean ohitura demokratiko handirik, alderdi bati botoa eman eta kito. Biltzarrak hautatzen ditugu, ez agintariak. Hain gutxi eguneroko gaiez, salbuespenak salbu. Etzi 176 galdeketa izango dira AEBetako 38 estatutan, heriotza zigorraz, marihuanaz eta abar. Inbidiarekin batera, bada bide horri buruzko zalantzarik pizten duenik: Maine, Maryland eta Washington homosexualen arteko ezkontzen alde bozkatzen duten lehenak izan litezke. Sei estatuk legeztatu dute orain arte, denek ere auzitegietan edo biltzarretan araudia aldatuta. Baina herritarrei hitza eman zaien 32 estatuetan ezetz esan dute. Zein neurritaraino ebatz daiteke galdeketa bidez beste inori eragiten ez dion eta norbanakoaren askatasunari dagokion horrelako neurri bat?
Marihuanari buruz ere hainbatek galdetuko dute. Gobernu federalak dauka azken hitza, baina inori ez zaio burutik pasa horregatik erreferenduma debekatzea. Beste galdeketa interesgarri bat, orain arteko prozesuari begira: Kalifornian genetikoki eraldatutako produktuak etiketan adierazi behar diren bozkatuko dute. Monsanto eta antzeko janari eta kimika multinazionalek 41 milioi dolar erabili dituzte neurria atzera botatzeko, aldekoek baino hamar aldiz gehiago.
Galdeketak interes handiena behar lukeen lekua azkenerako utzi dugu. Ez dute presidentea hautatuko Puerto Ricon; AEBetako herritar dira baina ez dute ez presidentea ez Ganberak hautatzerik, estatus berezia dela eta. Bi galdera dauzkate Antilletan: gaurko estatusari (Estatu Libre Elkartua) eutsi ala ez, eta ezezkoa bada, zein estatus nahi duten. Estatusa aldatzearen alde dira bi mutur: independentistak, eta AEBetan estatu gisa erabat integratu nahi dutenak, Luis Fortuño gobernadorea buru. Aurka dira oposizioko Herritar Alderdi Demokratikokoak (PPD), AEBetako Alderdi Demokrataren parekoak, nolabait ere, eta Estatu Libre Soberanoaren aldekoak, baina independente bihurtu barik. Independentziak, orain arteko hiru erreferendumetan legez, doi-doi eskuratuko ei du ehuneko bost. Integrazio osoak babes handia dauka, baina arazoa bestelakoa da: kontu bat da puertorricarrek AEBetan integratu nahi izatea, eta beste bat Washingtonek onartzea bere klubarekin berdintasunean bat egin dezan ingelesez egiten ez duen eta nabarmen behartsuagoa den nazio latinoamerikarra. Rosario Ferre idazleak badauka ipuin bat, puertorricarren amesgaiztoa azaltzen, barra eta izarren bandera San Juango eraikinetatik jaisten dutela. Erreferendumak zilegi dira AEBetan, baina aukera handiagoa dauka babes txikiena daukan independentzia gertatzea —AEBek bandera jaistea, uhartearekiko dagoeneko interesik ez daukalako—, AEBetan integratzea baino. Morroiak nagusiaren etxean bizitzea erabaki dezake, baina ugazabak dauka azken berba.
BERRIAn argitaratua
Badakigu, duela lau urteko amets asko ez dira bete —ai, Guantanamo, ai Afganistango haur sarraskituak—, eta aldaketa nagusiak etxe barruan egin ditu Obamak, zergetan, behartsuenekiko babesean eta abar. Baina zalantza gutxi, halaber: Bushen oroitzapena nabarmen okerragoa da. Notableak beti gailentzeko arriskua ondotxo ezagututa ere —Frantziako herritartasuna duzuenok, bereziki— , bipartidismoak, edo itzuli bitara egindako bozek badute balio hori: zeurearen alde egiteko aukera, eta aukera, halaber, nahi ez duzunaren aurka egiteko. Eta marka da, A edo B ideologiakoei baino gehiago, herritar epel eta urardotuenei egin behar zaiela keinua, azken boto horiek lortzeko. Zalantzatienak limurtu. Euriteen balioa ondotxo daki Gerhard Schroederrek: inkesta guztiak aurka zituela, Alemania erdia urpean zeuzkan urioletan botak jantzita agertu zen 2002an; Edmund Stoiberrek —Angela Merkeli hautagaitza kendu zion bavariar hura— erreakzionatu zuenerako, berandu zen. Bai, ezkertiarrenak ere Obamak irabaz dezan nahi duela uste dut, aitortu ez arren. Romneyk gal dezala, gutxienean. Paul Ryan presidenteordetzarako hautagaiaren iritziak irakurtzea beldurgarria da.
Ez dugu Hegoaldean ohitura demokratiko handirik, alderdi bati botoa eman eta kito. Biltzarrak hautatzen ditugu, ez agintariak. Hain gutxi eguneroko gaiez, salbuespenak salbu. Etzi 176 galdeketa izango dira AEBetako 38 estatutan, heriotza zigorraz, marihuanaz eta abar. Inbidiarekin batera, bada bide horri buruzko zalantzarik pizten duenik: Maine, Maryland eta Washington homosexualen arteko ezkontzen alde bozkatzen duten lehenak izan litezke. Sei estatuk legeztatu dute orain arte, denek ere auzitegietan edo biltzarretan araudia aldatuta. Baina herritarrei hitza eman zaien 32 estatuetan ezetz esan dute. Zein neurritaraino ebatz daiteke galdeketa bidez beste inori eragiten ez dion eta norbanakoaren askatasunari dagokion horrelako neurri bat?
Marihuanari buruz ere hainbatek galdetuko dute. Gobernu federalak dauka azken hitza, baina inori ez zaio burutik pasa horregatik erreferenduma debekatzea. Beste galdeketa interesgarri bat, orain arteko prozesuari begira: Kalifornian genetikoki eraldatutako produktuak etiketan adierazi behar diren bozkatuko dute. Monsanto eta antzeko janari eta kimika multinazionalek 41 milioi dolar erabili dituzte neurria atzera botatzeko, aldekoek baino hamar aldiz gehiago.
Galdeketak interes handiena behar lukeen lekua azkenerako utzi dugu. Ez dute presidentea hautatuko Puerto Ricon; AEBetako herritar dira baina ez dute ez presidentea ez Ganberak hautatzerik, estatus berezia dela eta. Bi galdera dauzkate Antilletan: gaurko estatusari (Estatu Libre Elkartua) eutsi ala ez, eta ezezkoa bada, zein estatus nahi duten. Estatusa aldatzearen alde dira bi mutur: independentistak, eta AEBetan estatu gisa erabat integratu nahi dutenak, Luis Fortuño gobernadorea buru. Aurka dira oposizioko Herritar Alderdi Demokratikokoak (PPD), AEBetako Alderdi Demokrataren parekoak, nolabait ere, eta Estatu Libre Soberanoaren aldekoak, baina independente bihurtu barik. Independentziak, orain arteko hiru erreferendumetan legez, doi-doi eskuratuko ei du ehuneko bost. Integrazio osoak babes handia dauka, baina arazoa bestelakoa da: kontu bat da puertorricarrek AEBetan integratu nahi izatea, eta beste bat Washingtonek onartzea bere klubarekin berdintasunean bat egin dezan ingelesez egiten ez duen eta nabarmen behartsuagoa den nazio latinoamerikarra. Rosario Ferre idazleak badauka ipuin bat, puertorricarren amesgaiztoa azaltzen, barra eta izarren bandera San Juango eraikinetatik jaisten dutela. Erreferendumak zilegi dira AEBetan, baina aukera handiagoa dauka babes txikiena daukan independentzia gertatzea —AEBek bandera jaistea, uhartearekiko dagoeneko interesik ez daukalako—, AEBetan integratzea baino. Morroiak nagusiaren etxean bizitzea erabaki dezake, baina ugazabak dauka azken berba.
BERRIAn argitaratua
No comments:
Post a Comment