"Errusia, lagun gaitzazu"

BERRIArako berriemale

Mitroviça

Mitroviçako iparraldean bizi diren serbiarrak manifestazio jendetsua egin dute
Kosovo Serbia dela aldarrikatzeko. Mitroviça Mitroviça hirian daukate kezka handiena Kosovon lanean ari diren nazioarteko erakundeek. Hiria bitan zatituta dago. Albaniarrak hegoaldean bizi dira eta independentzia aldarrikapena ospatu dute egunotan, baina iparraldeko serbiarrek ez dute onartzen adierazpena. Atzo manifestazio jendetsua egin zuten Kosovo Serbia dela aldarrikatzeko, bai Mitroviçan bai Kosovoko beste zenbait herri serbiarretan. Goizeko hamabietan milaka lagun bildu ziren Mitroviça iparraldeko plaza batean, banderak astintzen, Serbia oihukatuz, eta Kosovori buruzko kantak behin eta berriz abestuz. Serbiatik eta Montenegrotik etorritako hainbat politikari ere izan ziren manifestazioan, eta AEB Ameriketako Estatu Batuen eta NBE Nazio Batuen Erakundearen aurkako pankartak eta Errusiaren aldekoak erakutsi zituzten. Gerra Hotz berria balitz bezala, albaniarren eremuan Estatu Batuetako dozenaka bandera daude, Bill Clintonen argazkiak ere hainbat dira, serbiarrak berriz, Moskura begira daude eta Vladimir Putinen erretratua dago Mitroviça iparraldeko bazter guztietan. Errusia, lagun gaitzazu zioen manifestarietako batek zeraman afixak.
MITROVIÇAKO ZUBIRAINO.
Kosovo osoko tentsiorik handiena egon ohi den Mitroviçako zubiraino jaitsi ziren manifestariak. Hiru polizia-lerro zituzten zain. Zubia zaintzen duten frantses soldaduak atzean, poloniarrak eta beste herrialde batzuetako poliziak tartean, eta herriko etxeko arduradunak eta paramilitar ohi batzuk aurrean. Noizean behin bultzadaren bat edo beste egon arren, ez zuten albaniarren aldera joateko ahaleginik egin, eta protesta lasai amaitu zuten. Independentzia aldarrikatu zenetik nazioarteko erakundeko misioaren aurkako eraso batzuk izan dira Kosovo iparraldean, baina txikiak oro har, eta ez da zauriturik egon. Hala ere, oso desberdina da giroa etengabeko ospakizunean dauden albaniarren herrietan eta irribarrea oso garesti dagoen serbiarrenetan. Kontratatutako itzultzaile albaniarrak zubiaren beste aldean utzita joan ziren kazetari gehienak iparraldera, eta laguntzea erabaki zuen batek edo bestek atzera joan behar izan zuen. «Zuek gera zaitezte, baina albaniar hori ez dugu hemen ikusi nahi, doala bere aldera» esan zion ozen BERRIA eta ETBko kazetari talde bati manifestazioaren antolatzaileetako batek. Euskal Herriko zein Kataluniako kazetari gehienek espainiarrak direla esan ohi dute Mitroviça iparraldean. Dragojek eliza ortodoxoko ikurrak zeramatzan aldean, eta ez zuen kazetarien aurrean etsipena ezkutatzen. «Nola nahi duzue onartzea gure lurraldea lapur diezaguten? Edo Kosovo zatitzea, gure monumentuak eta hainbat senide hegoaldean daudelarik?». Hashim Thaçi Kosovoko lehen ministroa «terrorista» bat baino ez dela uste du Dragojek: «Hainbat serbiar hil ditu, nola fidatu gara bere hitzaz? Euskaldunak askatzea onartuko al zenukete zuek?»

Oliver Ivanovic: «Ez da lurraldetasun kontu hutsa, Serbiaren bihotza da Kosovo»

Mitroviça

Oliver Ivanovic Kosovoko serbiarren buruzagi errespetatuenetakoa da. Kosovoko Legebiltzarreko diputatua ere izan zen, azken hauteskundeetan gehienek eskatutako boikotarekin bat egin arren. Kosovoko Zerrenda Serbiarra alderdiko buruzagia da. EB Europako Batasunaren misioa ezin duela momentuz babestu dio, Nazio Batuen Erakundearen ebazpenaren aurka doalako, baina hala ere elkarlana behar dela uste du. «Horrek ez du esan nahi estatua aitortzen dugunik, baina hemengo nazioarteko indarrak behar dira luzaroan, eta paradoxa izan arren, Europa Nazio Batuak baino hobea izango da».

Kosovok independentzia aldarrikatu du. Zer jarrera duzue horren aurrean?
Guk ez dugu aitortzen independentzia, eta ez dut uste etorkizun hurbilean egingo dugunik. Eta Belgradek ere jarrera gogortuko duela uste dut. Ez da lurraldetasun kontu hutsa, Serbiaren bihotza da Kosovo. Espainiak Euskal Herria galtzea baino gogorragoa da guretzat. Kosovoko serbiarrak depresioan daude orain, gero haserretu egingo dira eta biktima sentitze hori oso arriskutsua da Balkanetan.

Parlamentu propioa eratuko al duzue Kosovon?
Gerta liteke, baina ez dut uste ideia ona denik. Zilegitasuna kenduko digu, baditugu egitura batzuk, eta Kosovoko Legebiltzarreko diputatu serbiarrek alde egin dute, ez dute estatu independenteko diputatu izan nahi. Nazio Batuen Erakundeko 1244 ebazpenaren aurka doala diogu, baina guk ere ebazpena urratzen duen zerbait eginez gero (lurraldea zatitzea eta parlamentua eratzea), aitzakia ederra jarriko diegu. Bereizketa badago orain bertan eta hori legeztatzen ahaleginduz gero, daukagun apurra galduko dugu. Kosovoko Polizian serbiar batzuk ere ari dira lanean. Bere komunitateko presio handia dute, ezta? Bai, hori dut orain ardura handiena. Ezegonkortasun handia egon daiteke, poliziek lana utziz gero, baina herritar xumeek aurpegiratu egiten diete independentzia aldarrikatu duen estatua zerbitzatzen ari direla. Hala ere, Kosovo beharrean beren komunitateentzat lan egiten dutela jakin beharko lukete. Haiek kenduz gero, KFOReko indar gehiago etorri beharko dira, eta arazo gehiago izango ditugu.

Hemen iparraldean bai, baina hegoaldeko herrietan bizi diren serbiarrek bertan jarraitzeko asmoa al dute?
Badakit azken egunotan askok seme-alabak bidali dituztela Serbiara, egoera zelan doan ikusi arte. Segurtasuna da ardura handiena, eta ulertu behar da jendearen kezka eta beldurra. Iparraldean are handiagoa da beldur hori ziur aski, herrietan beti dago harremanen bat hedabideetan agertu ez arren. Baina serbiarrak ez dira fidatzen, nahiz eta ez dudan uste ezer gertatuko denik. Albaniarrek ondo dakite 2004. urteko martxoko gertakariek zer nolako kaltea egin zieten eta orain inoiz baino segurtasun handiagoa dagoela deritzot.