13. Kalea

Berrian 2006-XI-5ean argitaratua

Donostiako taldea» esan diete parajeotan, munduan atentzio apur bat jarri dutenek «espainiar»deitu diete buelta larregi eman barik. Euskaldunok ezer gutxi egiten dugu hor, noski, trikitia Grammy latinoetan horixe egiten da, latino, hau da, hispano. Baina donostiarrok lehendik zeudenez hispaniartuta, bejondeiela.

Poza Calle 13 bikoteak eman dit, «industriakoen» haserrea bestekoa. Reggaetona reggaearen sasikumea zela ikasi genuen, erritmo pobre baten perbertsioa, erritmoak eta merkatuak horiekin egiten duena aparteko kontuak direla erakutsi ziguten arte. Onartu dute nekatu egiten duela behin eta berriz gauza bera den reggaeton horrek, baina gogorarazi halaber besterik ikasterik izan ez duten askoren lehen erritmoak direla. Eta gero berbak datoz, noski.

Lehendik zeuzkaten umorez eta gordintasunez betetako kantak, «iparraldekoei» barre egiten dieten letra gaziak. Eta orduan estatubatuarrek Filiberto Ojeda hil zuten iazko irailean. Querido FBI kanta gogorra da, basakeria bati emandako erantzun bortitza. «Gaur gauean hamar marinel urkatu ditut», «iparralderantz jo behar da, hotz egiten duen lekura». Residente Calle 13.

Alternatiboak, bai, baina «masentzako» gura zuela bota zuen Residentek: «Nekatuta nengoen sektoreek bakarrik ulertzen zuten gauzak esaten, artearen sektoreak, bohemiaren sektoreak, doktore bihurtutako poetek, nik auzoetara iritsi gura nuen». Bere izena gogorarazteko diosku, kalearen pisua senti dezagun, Puerto Ricon, borikua eta harro.