Konparazioak

BERRIAko Larrepetiten argitaratua

Sosegua eskatzen zion presidenteari El País egunkariak herenegun. «Aurrekaririk gabeko egoera batera iritsi da, erraz asko (indarkeriak) gora egitea eragin dezakeena (...) Iraganarekin konpondu beharreko arazoak ditu. 1,5 milioi lagunen sarraskiaren erantzule izan zirela ukatzea kezkatzekoa da». Turkiaz, armeniarrez eta kurduez ziharduen, noski. Ezaguna da Hitlerrek Holokaustoa bultzatzeko egindako aipua («nork ditu gogoan armeniarrak gaur?»), baina otomandarrek ere mende erdi lehenago errusiarrek egina oroitzen zuten: Kaukasoko hainbat herrialde hutsik geratu ziren, eta Anatoliara ihes egin zuten milioika kaukasiar musulmanek. Mundua isilik, AEBek sarraskigintza berean baitziharduten Ipar Amerikako indigenen aurka. Kate horrek espainiarrek oraindik ospatzen duten genozidiora garamatza. Ez ziren bakarrak izan, badakit, baina Liverpoolek esklabotzaren zentroa ireki du, Berlinek damua agertu du, eta Londresek ez dio Eskoziari mehatxu egin. Ankarak eta Madrilek iraganarekiko preso jarraitzen dute, XXI. mendera egokitu ezinik. PKK gogor ari da jotzen, eta kasu nitrometanoa ETAk hartu badu. Metropoliek egin dute gerra apustua, eta erresistentzia armatuen aurrean zibilak bazterrean gaude. Edo agian ez, ELAri jaramon eginez gero. Ez da Imaz izan transbertsalitatean sinetsi duen bakarra.

Azken lerroak asteon hildako Mehmed Uzunentzat dira. Espetxean alfabetatu eta kurdueraz idatzi zituen nobelak, ofizialki existitu ere egiten ez zen mendiko hizkuntzan. Turkiarrek gorroto zioten, baita armak hartu baina hizkuntza utzi zutenek ere. Hori ere badakigu zer den.